Küresel Borçlanma ve Enflasyon Çıkmazı: Das Kapital Neden Hâlâ En Çok Aranan Eko...
158 yıl önce yazılan Das Kapital, modern ekonominin DNA'sını nasıl çözdü? Marx'ın "artı-değer" teori...
Leon Troçki Kimdir? Devrimci Teoriği ve Sürgünle Bitmeyen Mücadelesi
20. yüzyıl dünya tarihine yön veren en önemli ve tartışmalı figürlerden biri olan Leon Troçki (Lev Davidoviç Bronşteyn), ideolojik dehası ve dramatik hayat hikayesiyle keşfet bölümümüzün odak noktası. Rus Devrimi’nin mimarlarından, Kızıl Ordu'nun kurucusu ve Bolşevik iktidarın güçlü sesi olan Troçki’nin hayatı, keskin yükselişler, ideolojik çatışmalar, sürgünler ve trajik bir suikastla doludur. Troçki, sadece bir teorisyen değil, aynı zamanda tarihin akışını değiştiren bir eylem adamıydı.
Erken Yaşamı ve Devrimci Yükselişi
1879 yılında Ukrayna'da zengin bir Yahudi çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Troçki, genç yaşta radikal siyasi hareketlere ilgi duydu. Marksist düşünceyle tanıştıktan sonra hızla örgütlendi ve 1898'de Çarlık yönetimine karşı faaliyetleri nedeniyle ilk kez tutuklandı. Sürgünden kaçarak Avrupa'ya giden Troçki, burada Vladimir Lenin ve diğer devrimci liderlerle tanıştı. 1905 Rus Devrimi sırasında Petrograd Sovyeti'nin başına geçerek büyük bir liderlik yeteneği sergiledi. "Sürekli Devrim Teorisi" onun en bilinen ideolojik katkısıydı; bu teori, sosyalist devrimin bir ülkede tamamlanmayacağını, ancak küresel bir sürece yayılması gerektiğini savunuyordu.
Kızıl Ordu'nun Kurucusu ve İktidarın Mimarı
1917'deki Ekim Devrimi'nin başarılı olmasında Lenin ile birlikte kilit rol oynayan Troçki, yeni kurulan Sovyet hükümetinde önce Dışişleri Komiseri, ardından da Savaş Komiseri oldu. Özellikle Savaş Komiserliği görevi, onun yeteneklerini zirveye taşıdı. Çarlık ordusunun kalıntıları üzerine Kızıl Ordu'yu kurdu ve iç savaş (1918-1921) sırasında Bolşeviklerin zafer kazanmasında belirleyici bir rol oynadı. Askeri ve lojistik dehası sayesinde Sovyetler Birliği'nin kurulması sürecinin en kritik isimlerinden biri haline geldi. O, devrimci ideolojiyi pratik askeri güce çeviren yegane liderdi.
Stalin ile Çatışma, Sürgünler ve İdeolojik Mücadele
Lenin'in 1924'te ölümünden sonra Troçki'nin kaderi değişmeye başladı. İktidar mücadelesinde Joseph Stalin'in karşısında yer aldı. Troçki, Stalin'in bürokratikleşen ve Sovyetler Birliği sınırları içinde sosyalizmi inşa etme ("Tek Ülkede Sosyalizm") fikrini savunan politikalarını eleştirdi. Bu ideolojik ve siyasi çatışma, Troçki'nin sonunu hazırladı. 1927'de Komünist Parti'den ihraç edildi ve 1929'da Sovyetler Birliği'nden sürgün edildi. Türkiye'ye, Prinkipo'ya (Büyükada) sığınan Troçki, buradan sonra Fransa, Norveç gibi ülkelere geçti. Sürgünde dahi yazmaya ve örgütlenmeye devam etti; Stalinist yönetime karşı küresel bir alternatif olarak Dördüncü Enternasyonal'i kurdu.
Meksika'da Trajik Son: Suikast
Troçki, en son 1937 yılında Meksika'ya yerleşti. Ancak Stalin'in ajanları onu dünyanın neresinde olursa olsun hedef almaya devam etti. 20 Ağustos 1940'ta, Meksika'daki evinde, Stalin'in ajanı olduğu düşünülen Ramón Mercader tarafından bir dağcı buz baltasıyla saldırıya uğradı. Ertesi gün hayatını kaybetti. Leon Troçki, iktidarı kaybetmiş olsa da, ölümüne kadar ideolojik mücadelesinden vazgeçmedi. Onun teorileri ve eserleri, dünya genelinde birçok sol hareket için günümüzde dahi bir referans kaynağı olmaya devam etmektedir. Troçki'nin hayatı, devrimin kendisi kadar karmaşık, kanlı ve dramatik bir sonla mühürlenmiştir.
